प्रत्येक पतसंस्थेला सुरक्षित कोअर बँकिंग सिस्टम (CBS) का आवश्यक आहे?

सध्याच्या डिजिटल युगात पतसंस्थांच्या कामकाजाच्या पद्धतीत आमूलाग्र बदल होत आहेत. ग्राहकांची अपेक्षा वेगाने बदलत आहे आणि त्यांना जलद, पारदर्शक व सुरक्षित बँकिंग सेवा हवी आहे. या सगळ्या अपेक्षा पूर्ण करण्यासाठी सुरक्षित कोअर बँकिंग सिस्टम (CBS) हे एक अत्यावश्यक साधन बनले आहे.

१. संपूर्ण व्यवसायाचे डिजिटायझेशन

कोअर बँकिंग सिस्टममुळे पतसंस्थेचे संपूर्ण व्यवहार – ठेवी, कर्ज, व्याज गणना, रेकॉर्ड्स – एकाच डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर हाताळले जातात. यामुळे पेपरवर्क कमी होतो, मानवी चुका टाळल्या जातात आणि कार्यक्षमता वाढते.

२. ग्राहक सेवा सुधारते

ग्राहक कधीही, कुठूनही आपले खाते तपासू शकतात, बॅलन्स पाहू शकतात, स्टेटमेंट्स मिळवू शकतात. सुरक्षित CBS मुळे रिअल टाईममध्ये व्यवहारांची माहिती मिळते, ज्यामुळे ग्राहकाचा अनुभव अधिक विश्वासार्ह आणि समाधानकारक होतो.

३. डेटा सुरक्षेसाठी आवश्यक

आज सायबर सुरक्षेचे धोके वाढले आहेत. सुरक्षित कोअर बँकिंग सोल्यूशनमध्ये डेटा एन्क्रिप्शन, ऑटो-बॅकअप, युजर अ‍ॅक्सेस कंट्रोल्स, OTP व MFA सारखी अत्याधुनिक सुरक्षा वैशिष्ट्ये असतात. यामुळे ग्राहकांचा आर्थिक डेटा सुरक्षित राहतो.

४. पारदर्शकता व ऑडिटिंग

सर्व व्यवहार संगणकीकृत व लॉगबद्ध असल्यामुळे कोणताही आर्थिक घोटाळा, चुकीचा व्यवहार किंवा चुकीचे अकाउंटिंग लगेच उघड होते. हे व्यवस्थापनासाठी तसेच ऑडिटर्ससाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते.

५. नियम व शासकीय नियमांचे पालन

RBI व अन्य नियंत्रक संस्था वेळोवेळी नवे मार्गदर्शक तत्त्वे जाहीर करतात. कोअर बँकिंग सोल्यूशनमध्ये ही अपडेट्स लागू करता येतात, त्यामुळे नियमांचे पालन अधिक सोपे होते.

६. कर्ज प्रक्रिया सुलभ व जलद होते

सुरक्षित CBS वापरल्यास कर्ज अर्ज तपासणी, पतक्षमतेचे मूल्यांकन, EMI गणना, पुनर्गठन – हे सर्व टप्पे स्वयंचलित होतात. त्यामुळे प्रक्रिया जलद होते व ग्राहक लवकर सेवा मिळवतो.

७. मोबाईल व इंटरनेट बँकिंगची सुविधा

आज मोबाईल अ‍ॅप किंवा वेब पोर्टलमधून पतसंस्थेच्या सेवांपर्यंत पोहोचणे शक्य आहे. यासाठी सुरक्षित CBS हे टेक्निकल बॅकबोन म्हणून काम करते. हे केवळ सुविधा देत नाही, तर ती सुरक्षितपणे पुरवते.

८. स्पर्धात्मक बाजू टिकवून ठेवण्यासाठी

जर पतसंस्थेला स्पर्धात्मक बाजारात टिकून राहायचे असेल, तर तिला आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून ग्राहकांपर्यंत पोहोचणे आवश्यक आहे. सुरक्षित CBS ही त्या दिशेने मोठी पाऊल आहे.

कोअर बँकिंग सिस्टम म्हणजे काय?

कोअर बँकिंग सिस्टम (Core Banking System) ही एक संगणकीकृत सॉफ्टवेअर प्रणाली आहे, जी बँक किंवा पतसंस्थेच्या विविध शाखांमधील व्यवहार एकाच केंद्रीकृत प्लॅटफॉर्मवर एकत्रितपणे व्यवस्थापित करते. “Core” या शब्दाचा अर्थ आहे – Centralized Online Real-time Exchange, म्हणजेच सर्व व्यवहार सेंट्रलाइज्ड, ऑनलाईन आणि रिअल टाईममध्ये होतात.पूर्वीच्या पारंपरिक बँकिंग प्रणालीत ग्राहकाला फक्त त्याच शाखेतून व्यवहार करता यायचा, जिथे त्याचे खाते असायचे. पण कोअर बँकिंग सिस्टीम मुळे आता ग्राहक देशात कुठल्याही शाखेत किंवा मोबाईल/इंटरनेटद्वारेही आपले व्यवहार करू शकतो.

कोअर बँकिंग सिस्टमच्या मुख्य वैशिष्ट्ये:

1. रिअल टाईम व्यवहार – व्यवहार तत्काळ आणि थेट डेटाबेसवर नोंदवले जातात.
2. सेंट्रल डेटाबेस – सर्व शाखांचे डेटा एका ठिकाणी साठवला जातो.
3. ऑनलाइन सुविधा – ग्राहक ऑनलाइन बँकिंग, मोबाईल बँकिंगचा लाभ घेऊ शकतो.
4. सुरक्षा आणि विश्वसनीयता – आधुनिक सुरक्षा प्रणालींचा वापर करून ग्राहकांचा डेटा सुरक्षित ठेवला जातो.
5. कार्यक्षमता वाढवते – व्यवहार जलद, अचूक आणि पेपरलेस होतात.

सुरक्षित CBS प्रणाली म्हणजे नेमकी काय?

CBS म्हणजे Core Banking System – ही एक संगणकीय प्रणाली आहे, जी पतसंस्थेतील सर्व व्यवहार एका ठिकाणी सांभाळते. सुरक्षित CBS प्रणाली म्हणजे अशी प्रणाली जी केवळ व्यवहार सोपे करत नाही, तर ग्राहकांची माहिती आणि पैसे पूर्णपणे सुरक्षित ठेवते.

सुरक्षित CBS प्रणालीचे मुख्य अर्थ:

• डेटा सुरक्षित ठेवणे:-ग्राहकांचे खाते, व्यवहार, कर्ज यासारखी माहिती गोपनीय ठेवली जाते. कोणताही अनधिकृत व्यक्ती ही माहिती पाहू शकत नाही.
• पासवर्ड आणि OTP संरक्षण:-प्रत्येक लॉगिनसाठी पासवर्ड आणि ओटीपी (One Time Password) वापरले जातात, ज्यामुळे खात्याचा गैरवापर टाळता येतो.
• बॅकअप सुविधा:-जर कोणतीही तांत्रिक अडचण आली, तरी माहिती पुन्हा मिळवता येते कारण सर्व डेटा सुरक्षितपणे बॅकअपमध्ये जतन केला जातो.
• प्रत्येक व्यवहाराची नोंद:-कोणत्या खात्यात, कुठे, किती व्यवहार झाला हे सगळं लॉगमध्ये नोंदवलं जातं. यामुळे फसवणूक होण्याची शक्यता कमी होते.

पतसंस्थेच्या वृद्धीमध्ये CBS चे योगदान

कोअर बँकिंग सिस्टम (CBS) ही पतसंस्थेच्या एकात्मिक आणि आधुनिक कामकाजासाठी अत्यावश्यक प्रणाली आहे. या प्रणालीमुळे सर्व व्यवहार एकाच ठिकाणी साठवले जातात, जे रिअल टाईममध्ये प्रक्रिया होतात. त्यामुळे व्यवहार जलद, अचूक आणि पारदर्शक होतात. कर्ज वाटप, ठेवी, व्याजाची गणना, खाते तपशील – हे सर्व CBS च्या मदतीने अगदी सोपं आणि सुरक्षित होतं. ग्राहकाला शाखेत न जाता मोबाईल किंवा ऑनलाइन पोर्टलद्वारे माहिती मिळते, जे त्याच्या समाधानात भर घालते. या सिस्टीममुळे ग्राहकसेवा अधिक प्रभावी होते आणि संस्था आधुनिक तंत्रज्ञानाशी जोडली जाते.

याचबरोबर CBS मुळे व्यवस्थापनासाठी आवश्यक असलेले रिपोर्ट, व्यवहार ट्रॅकिंग, लेखापरीक्षण आणि नियोजन अधिक सोपं होतं. संस्थेचा डेटा सुरक्षित राहतो, कारण या प्रणालीमध्ये पासवर्ड, OTP आणि डेटा बॅकअपसारख्या सुरक्षा सुविधा असतात. नवीन शाखा सुरू करताना त्या शाखेला मुख्य CBS प्रणालीशी थेट जोडता येते, यामुळे संस्थेचा विस्तार जलद आणि व्यवस्थित होतो. एकूणच, CBS ही पतसंस्थेच्या वाढीचा पाया आहे जी संस्थेला डिजिटल, पारदर्शक आणि स्पर्धात्मक बनवते.

सुरक्षित Core Banking System निवडताना लक्षात ठेवण्याचे महत्त्वाचे मुद्दे

• डेटा सुरक्षा (Data Security):-प्रणालीमध्ये डेटा एन्क्रिप्शन, पासवर्ड प्रोटेक्शन आणि OTP लॉगिन असावे.
• बॅकअप आणि डेटा रीकव्हरी:-अचानक तांत्रिक अडचणी आल्यास सर्व माहिती सुरक्षित राहण्यासाठी नियमित बॅकअप असावा.
• 24×7 प्रणालीची उपलब्धता:-प्रणाली सतत चालू राहिली पाहिजे. कुठलीही सेवा अडथळ्याशिवाय मिळायला हवी.
• ऑडिट ट्रेल्स:-प्रत्येक व्यवहाराची नोंद ठेवणारी प्रणाली असावी, जेणेकरून कोणतीही फसवणूक टाळता येईल.
• नियामक नियमांचे पालन:-RBI व इतर संबंधित संस्थांच्या नियमांचे पालन करणारी प्रणाली निवडावी.
• सोपे वापरण्यायोग्य इंटरफेस:-कर्मचाऱ्यांना सहज शिकता येईल अशी युजर-फ्रेंडली प्रणाली असावी.
• विश्वासार्ह सेवा पुरवठादार:-अनुभवी आणि ग्राहकविश्वास मिळवलेली CBS सेवा देणारी कंपनी निवडावी.

Regulatory Compliance साठी CBS कसे उपयोगी ठरते?

पतसंस्थांना सरकार, रिझर्व्ह बँक (RBI), सहकार विभाग आणि इतर नियामक संस्थांकडून वेळोवेळी विविध नियम व मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करणे आवश्यक असते. या प्रक्रियेला Regulatory Compliance म्हणतात. Core Banking System (CBS) या बाबतीत अत्यंत उपयुक्त ठरते कारण ती संपूर्ण व्यवहार आणि संस्थेचा डेटा संगणकाद्वारे केंद्रीत आणि व्यवस्थित ठेवते. या प्रणालीमुळे सर्व व्यवहारांची नोंद अचूकपणे केली जाते, जे विविध अहवाल तयार करताना खूप उपयोगी ठरते.

उदाहरणार्थ, NPA रिपोर्ट, CRR/SLR स्टेटमेंट्स, वार्षिक लेखा तपशील, ऑडिट अहवाल हे सर्व CBS मुळे काही मिनिटांत तयार होतात. यामुळे नियामक संस्थांना वेळेवर व अचूक माहिती सादर करता येते. शिवाय, CBS मध्ये अनेकदा अपडेट येतात जे नवीन नियमांनुसार प्रणालीला सुसंगत ठेवतात. त्यामुळे Regulatory Compliance चे काम अधिक सोपे, जलद आणि त्रुटीविरहित होते, आणि संस्थेचा दंड किंवा कायदेशीर अडचणींचा धोका टाळता येतो.

ग्राहकांचा विश्वास जिंकणारी सुरक्षितता व पारदर्शकता

आजच्या डिजिटायझेशनच्या युगात ग्राहक केवळ सेवा घेत नाही, तर त्या सेवेमागील सुरक्षितता आणि पारदर्शकता यावर विश्वास ठेवतो. पतसंस्थेमध्ये जर व्यवहार सुरक्षित पद्धतीने आणि स्पष्ट नियमांनुसार होत असतील, तर ग्राहक त्यांच्यावर अधिक विश्वास ठेवतो. Core Banking System (CBS) यामध्ये मोठी भूमिका बजावते. या प्रणालीमुळे प्रत्येक व्यवहाराची अचूक नोंद होते, ग्राहकाला आपले खाते, कर्ज, आणि व्यवहारांची सविस्तर माहिती वेळेवर आणि रिअल टाईममध्ये मिळते. पासवर्ड, OTP, डेटा एन्क्रिप्शन यासारख्या सुरक्षा तंत्रज्ञानामुळे ग्राहकाच्या माहितीचा गैरवापर होत नाही. याच पारदर्शकतेमुळे आणि डिजिटल सुरक्षेमुळे ग्राहकांचा संस्थेवरचा विश्वास बळकट होतो, आणि ती पतसंस्था त्यांच्या आर्थिक गरजांसाठी पहिली पसंती बनते.

पतसंस्थांचा डिजिटल भविष्यासाठी तयार होण्यासाठी CBS ची गरज

सध्याच्या वेगाने बदलणाऱ्या तंत्रज्ञानाच्या जगात पतसंस्थांनीही आपल्या कार्यपद्धतीत डिजिटल परिवर्तन घडवून आणणे आवश्यक झाले आहे. या परिवर्तनाचा पाया म्हणजे Core Banking System (CBS). डिजिटल युगात ग्राहकांना मोबाईलवरून बँकिंग सेवा, रिअल टाईम व्यवहार, ऑनलाइन कर्ज अर्ज आणि पारदर्शक माहिती मिळावी अशी अपेक्षा असते. ही सर्व सेवा देण्यासाठी CBS हे एक अत्यावश्यक साधन ठरते. ही प्रणाली पतसंस्थेला त्यांच्या व्यवहारांचे डिजिटायझेशन, सुरक्षित माहिती व्यवस्थापन, आणि वेगवान ग्राहक सेवा देण्यास मदत करते. शिवाय, डिजिटल सेवा देताना येणाऱ्या सुरक्षा धोक्यांपासून संरक्षणही CBS द्वारे शक्य होते. त्यामुळे जर पतसंस्था भविष्यात स्पर्धात्मक बाजारात टिकून राहायची असेल, तर CBS स्वीकारणे ही त्यांच्या डिजिटल भविष्याची पहिली पायरी ठरते.

आमच्या अर्थउन्नती सोल्यूशनद्वारे: तुमच्या बँक किंवा पतसंस्थेसाठी आधुनिक कोअर बँकिंग सिस्टिम

आमचं अर्थउन्नती हे एक स्मार्ट कोअर बँकिंग सॉफ्टवेअर असून, ते पतसंस्था व बँकांचे कार्यालयीन आणि ग्राहक व्यवहार अधिक सुसूत्र व कार्यक्षम करण्यासाठी विकसित करण्यात आले आहे. खात्यांची सर्व माहिती, व्यवहार नोंदणी, ठेवी व कर्ज व्यवस्थापन, व्याज गणना, रिपोर्टिंग यांसारख्या सुविधा एकाच सिस्टीममध्ये उपलब्ध आहेत. आमचं सॉफ्टवेअर मराठी व इंग्रजी भाषांमध्ये उपलब्ध असून, आधुनिक तंत्रज्ञान, सुरक्षित डेटाबेस, NEFT/RTGS सुविधा आणि ऑनलाइन मल्टी-यूजर प्रणाली यामुळे तुमची संस्था डिजिटल भविष्यासाठी सज्ज होते.

📞 आजच आमच्या प्रतिनिधींशी बोला आणि अर्थउन्नती सोल्यूशन तुमच्या संस्थेत सुरू करा!

+९१ ७७७४०६३५००